Data Lineage คืออะไร? เข้าใจที่มาและเส้นทางของข้อมูลในองค์กร

 

การจัดการข้อมูลในองค์กรสมัยใหม่มีความซับซ้อนมากขึ้นทุกวัน การทำความเข้าใจว่าข้อมูลมาจากไหน ผ่านกระบวนการอะไรบ้าง และถูกนำไปใช้อย่างไร กลายเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง หลายองค์กรกำลังมองหาวิธีการติดตามเส้นทางของข้อมูลเหล่านี้ และหนึ่งในคำตอบสำคัญก็คือ Data Lineage นั่นเอง ดังนั้น ในบทความนี้ Ditto จะพาคุณไปทำความรู้จักกับ Data Lineage ว่ามันคืออะไรกัน  

Data Lineage คืออะไร? 

Data Lineage คือกระบวนการที่อธิบายถึงที่มาการเคลื่อนย้าย เปลี่ยนแปลงและปลายทางของข้อมูลตลอดวงจรชีวิตของข้อมูลในองค์กร เปรียบเสมือนแผนที่นำทางที่ช่วยให้เราสามารถติดตามย้อนกลับไปดูได้ว่า ข้อมูลแต่ละชุดนั้นถูกสร้างขึ้นจากแหล่งใด ผ่านการประมวลผลหรือปรับเปลี่ยนรูปแบบอย่างไรบ้าง และถูกนำไปใช้งานที่ส่วนไหนในระบบ ซึ่งช่วยให้องค์กรมีความเข้าใจในสินทรัพย์ข้อมูลของตนเองได้อย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้น การมี Data Lineage ที่ชัดเจนนั้นสำคัญอย่างยิ่งต่อการจัดการข้อมูลให้มีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะเมื่อองค์กรมีการนำระบบจัดการเอกสารเข้ามาใช้งาน หรือปรับปรุงกระบวนการทำงานสู่ Digital Transformation อย่างเต็มรูปแบบ 

 

ทำไม Data Lineage จึงมีความสำคัญกับองค์กร?

Data Lineage คือเครื่องที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อองค์กรในหลากหลายมิติ ไม่ว่าจะเป็นการสร้างความน่าเชื่อถือของข้อมูล การวิเคราะห์ผลกระทบเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงระบบหรือกระบวนการ (Impact Analysis) การตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูล (Data Validation) และการปฏิบัติตามข้อกำหนดและกฎหมายต่าง ๆ เช่น PDPA ที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล 

ทั้งนี้ หากองค์กรขาดความเข้าใจในเส้นทางของข้อมูล อาจนำไปสู่การตัดสินใจที่ผิดพลาด การดำเนินงานที่ไม่มีประสิทธิภาพ หรือแม้กระทั่งความเสี่ยงทางกฎหมายได้  

 

ประโยชน์ของ Data Lineage ในภาคธุรกิจและภาครัฐ

ทั้งในภาคธุรกิจและภาครัฐ Data Lineage มอบประโยชน์มากมายมหาศาล 

• ในภาคธุรกิจ ช่วยให้สามารถวิเคราะห์ข้อมูลลูกค้าได้อย่างแม่นยำ เพิ่มประสิทธิภาพในการทำการตลาด การพัฒนาผลิตภัณฑ์และการบริหารความเสี่ยง นอกจากนี้ยังช่วยในการทำความเข้าใจผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงในระบบข้อมูลที่มีต่อรายงานทางการเงินหรือการวิเคราะห์ทางธุรกิจ 
• ในภาครัฐ Data Lineage ช่วยเพิ่มความโปร่งใสและความรับผิดชอบในการดำเนินงาน สนับสนุนการตัดสินใจเชิงนโยบายที่อยู่บนพื้นฐานของข้อมูลที่ถูกต้อง และช่วยให้การตรวจสอบการดำเนินงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการจัดการข้อมูลตาม Privacy notice    

 

Data Lineage เครื่องมือสำคัญขององค์กรที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูล  

 

 

 

รองรับการทำงานร่วมกับระบบ e-Service และระบบอัตโนมัติ 

ในยุคที่ระบบบริการอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-Service และระบบ Automation ต่าง ๆ เข้ามามีบทบาทสำคัญ Data Lineage ก็ยิ่งมีความสำคัญมากขึ้น ดังนั้น หากเราทราบถึงที่มาที่ไปของข้อมูลที่ไหลผ่านระบบเหล่านี้ ก็จะช่วยให้สามารถตรวจสอบความถูกต้องของการทำงาน แก้ไขปัญหาได้อย่างรวดเร็วเมื่อเกิดข้อผิดพลาด และสร้างความมั่นใจให้กับผู้ใช้บริการ การมี Data Lineage จึงเปรียบเสมือนสิ่งที่ช่วยให้การเชื่อมต่อข้อมูลระหว่างระบบเป็นไปอย่างราบรื่นและเชื่อถือได้   

ลดความซับซ้อนของข้อมูลในองค์กรที่มีหลายแหล่งที่มา

องค์กรจำนวนมากมักประสบปัญหาข้อมูลกระจัดกระจายอยู่ในหลายระบบและมีหลากหลายรูปแบบ ทำให้การทำความเข้าใจภาพรวมของข้อมูลเป็นเรื่องยาก Data Lineage จึงเข้ามามีบทบาทในการลดความซับซ้อนนี้ โดยการสร้างแผนภาพที่ชัดเจนแสดงการเชื่อมโยงของข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ ช่วยให้เห็นว่าข้อมูลจากระบบหนึ่งส่งผลกระทบต่อข้อมูลในอีกระบบหนึ่งอย่างไร ทำให้การบริหารจัดการข้อมูลที่มีความหลากหลายและซับซ้อนกลายเป็นเรื่องง่ายขึ้น  

 

 

 

สรุปบทความ 

การทำความเข้าใจและประยุกต์ใช้ Data Lineage จึงไม่ใช่เพียงทางเลือก แต่เป็นความจำเป็นสำหรับองค์กรที่ต้องการยกระดับการบริหารจัดการข้อมูล เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันและสร้างความเติบโตอย่างยั่งยืนในโลกยุคดิจิทัล เพราะฉะนั้น Data Lineage คือเครื่องมือที่จะเข้ามาช่วยให้เห็นเส้นทางของข้อมูลได้อย่างทะลุปรุโปร่งอย่าง ช่วยให้องค์กรของคุณพร้อมสำหรับทุกความท้าทายและคว้าจับทุกโอกาสที่เข้ามา