ในยุคที่ธุรกิจต้องเผชิญกับการแข่งขันที่ดุเดือดและพฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การตัดสินใจโดยอิงจากข้อมูลที่ถูกต้องกลายเป็นหัวใจสำคัญของความสำเร็จ และหนึ่งในกระบวนการที่ช่วยให้นักการตลาดมองเห็นภาพรวมของตลาดได้ชัดเจนที่สุดก็คือ Market Analysis หรือการวิเคราะห์ตลาด ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญในการทำความเข้าใจสภาพแวดล้อมทางธุรกิจ คู่แข่ง กลุ่มเป้าหมายและโอกาสใหม่ ๆ ที่จะทำให้คุณสามารถวางกลยุทธ์ได้ตรงจุดและแข่งขันได้อย่างยั่งยืนนั่นเอง ดังนั้น ในบทความนี้ Ditto จะพาคุณไปดูกันว่า การวิเคราะห์ตลาด คืออะไร มีขั้นตอนอย่างไร พร้อมเครื่องมือที่ช่วยให้การทำงานนี้ง่ายขึ้น จะมีอะไรบ้าง
Market Analysis คืออะไร
Market Analysis คือกระบวนการรวบรวม วิเคราะห์และตีความข้อมูลเกี่ยวกับตลาดที่คุณดำเนินธุรกิจอยู่ ซึ่งรวมถึงขนาดตลาด ศักยภาพการเติบโต แนวโน้มของอุตสาหกรรม พฤติกรรมผู้บริโภค คู่แข่งและปัจจัยอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง การวิเคราะห์ตลาดนี้ช่วยให้ธุรกิจมองเห็นโอกาสใหม่ ๆ ระบุความเสี่ยงและวางแผนการตลาดได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ทำไมการทำ Market Analysis จึงสำคัญต่อธุรกิจในยุคดิจิทัล
ในยุคที่ข้อมูลข่าวสารไหลเวียนอย่างรวดเร็ว การทำ Market Analysis ไม่ใช่แค่เรื่องของการรู้จักลูกค้า แต่ยังเป็นการเข้าใจภาพรวมของทางธุรกิจทั้งหมดด้วย
- เพิ่มโอกาสทางการตลาด การวิเคราะห์ตลาดจะช่วยให้คุณเห็นช่องว่าง ที่ยังไม่มีใครเข้าไปจับจอง เช่น ความต้องการของลูกค้าบางกลุ่มที่ยังไม่ได้รับการตอบสนอง หรือปัญหาที่ผู้บริโภคยังไม่ได้รับการแก้ไขอย่างตรงจุด
- ลดความเสี่ยง คาดการณ์แนวโน้มได้ว่า ตลาดจะไปในทิศทางไหน อะไรคืออุปสรรคที่อาจเกิดขึ้น และจะรับมือได้อย่างไร ซึ่งช่วยลดความผิดพลาดและต้นทุนที่ไม่จำเป็นได้มาก
- วางแผนกลยุทธ์ที่มีประสิทธิภาพ เมื่อคุณรู้ว่าใครคือกลุ่มเป้าหมาย คู่แข่งเป็นใคร และตลาดกำลังเคลื่อนไปในทิศทางไหน คุณก็สามารถวางแผนการตลาด การสื่อสาร และการพัฒนาสินค้าได้อย่างแม่นยำ ตรงจุด และตอบโจทย์ลูกค้ามากขึ้น
- เข้าใจลูกค้าอย่างลึกซึ้ง Market Analysis จะช่วยให้คุณรู้จักลูกค้าแบบเจาะลึก ทั้งความต้องการ ปัญหาที่เขาเผชิญ พฤติกรรมการซื้อ และสิ่งที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจ เช่น ราคา ความคุ้มค่า หรือแบรนด์ ทำให้คุณสามารถสื่อสารได้ตรงใจ และสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับลูกค้าได้มากขึ้น
- สร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน เมื่อคุณรู้ว่าคู่แข่งทำอะไรอยู่ จุดแข็งและจุดอ่อนของเขาคืออะไร คุณก็สามารถวางกลยุทธ์ที่แตกต่างและโดดเด่นได้ สร้างจุดขายที่เหนือกว่า และทำให้ธุรกิจของคุณยืนหยัดได้แม้ในตลาดที่มีการแข่งขันสูง
เปิด 5 ขั้นตอนการทำ Market Analysis (Market Analysis Process)
การทำ Market Analysis อย่างเป็นระบบจะช่วยให้คุณได้ข้อมูลเชิงลึกที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้จริง มาดูกันว่ามีขั้นตอนสำคัญอะไรบ้าง
1. กำหนดวัตถุประสงค์ (Define the Objective)
ก่อนเริ่มต้นการวิเคราะห์ใด ๆ คุณต้องชัดเจนก่อนว่าต้องการอะไรจากการทำ Market Analysis ครั้งนี้ คุณต้องการเปิดตัวสินค้าใหม่ ขยายตลาด แก้ไขปัญหายอดขายหรือทำความเข้าใจกลุ่มลูกค้าใหม่ การกำหนดวัตถุประสงค์ที่ชัดเจนจะช่วยให้คุณมุ่งเน้นการเก็บข้อมูลและวิเคราะห์ได้อย่างตรงจุดมากยิ่งขึ้น
2. วิเคราะห์ภาพรวมอุตสาหกรรม (Analyze the Industry Outlook)
ก่อนจะเริ่มทำตลาดหรือเปิดตัวสินค้าใหม่ สิ่งสำคัญ คือการเข้าใจภาพรวมของอุตสาหกรรมที่คุณกำลังจะเข้าไป ก็จะช่วยให้คุณรู้ว่า ตลาดนี้เหมาะกับธุรกิจของเราหรือไม่ และมีโอกาสเติบโตมากแค่ไหน โดยสิ่งที่ควรพิจารณา ได้แก่
- ขนาดตลาดและการเติบโต การทำความเข้าใจขนาดของตลาดและอัตราการเติบโตช่วยให้คุณเห็นภาพว่า ตลาดนี้มีขนาดใหญ่แค่ไหน และกำลังขยายตัวหรือหดตัว เช่น หากคุณขายสินค้าเกี่ยวกับสุขภาพและพบว่าตลาดนี้เติบโตขึ้นทุกปี นั่นเป็นสัญญาณที่ดีว่าโอกาสในตลาดนี้ยังมีมาก
- เทรนด์และปัจจัยที่กำลังมาแรง เทรนด์ใหม่ ๆ และปัจจัยที่กำลังขับเคลื่อนอุตสาหกรรมจะช่วยให้คุณมองเห็นโอกาส เช่น การที่ผู้คนเริ่มใส่ใจสิ่งแวดล้อมมากขึ้น หรือมีการใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลที่เติบโตขึ้น สิ่งเหล่านี้อาจเป็นโอกาสที่ทำให้คุณพัฒนาและปรับตัวได้อย่างเหมาะสม
- อุปสรรคในการเข้าสู่ตลาด การเข้าใจอุปสรรคที่อาจเกิดขึ้นในการเข้าสู่ตลาดจะช่วยให้คุณเตรียมตัวได้ดีขึ้น เช่น อุตสาหกรรมนี้อาจมีความยากในการเข้า หรือการลงทุนที่สูง หรืออาจมีคู่แข่งรายใหญ่ที่ครองตลาดอยู่แล้ว การรู้ปัจจัยเหล่านี้ทำให้คุณสามารถวางแผนและรับมือได้
- กฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง อาจต้องขอใบอนุญาตต่าง ๆ ปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัย หรือมีข้อจำกัดในการโฆษณา ซึ่งการรู้ข้อมูลเหล่านี้จะช่วยให้ธุรกิจดำเนินไปได้อย่างถูกต้องและไม่เจอปัญหาทีหลัง
การวิเคราะห์ภาพรวมอุตสาหกรรมอย่างรอบด้านจะช่วยให้คุณ รู้เขา รู้เรา และสามารถตัดสินใจได้อย่างมั่นใจว่าจะเดินหน้าต่อในตลาดนี้หรือควรปรับแผนใหม่ให้เหมาะสม
3. กำหนดกลุ่มเป้าหมาย (Identify Target Audience)
ถ้าคุณเข้าใจว่าใคร คือลูกค้าของคุณ ต้องการอะไรและมีพฤติกรรมอย่างไร คุณก็จะสามารถสื่อสารและนำเสนอสิ่งที่เขาต้องการได้ตรงจุดมากขึ้น แนะนำให้พิจารณาจากข้อมูลพื้นฐาน เช่น อายุ เพศ รายได้ ความสนใจ ไลฟ์สไตล์และพฤติกรรมการซื้อ
พอคุณเข้าใจลูกค้าในทุกแง่มุม ก็จะสามารถปรับทั้งสินค้า บริการให้ตรงใจได้มากขึ้น ทำให้มีโอกาสขายได้สูงขึ้น และสร้างความสัมพันธ์กับลูกค้าได้ยาวนาน
4. วิเคราะห์คู่แข่ง (Analyze the Competition)
การศึกษาคู่แข่งช่วยให้คุณเข้าใจจุดแข็ง จุดอ่อน กลยุทธ์และตำแหน่งทางการตลาดของพวกเขา วิเคราะห์ว่าคู่แข่งเสนออะไร ราคาเท่าไหร่ ช่องทางการจัดจำหน่ายเป็นอย่างไร และวิธีการสื่อสารกับลูกค้าเป็นแบบไหน ข้อมูลเหล่านี้จะช่วยให้คุณหาจุดเด่นและสร้างความแตกต่างให้กับธุรกิจของคุณได้ ในขั้นตอนนี้ หากธุรกิจของคุณมีการทำ Data Analysis ที่ดี ก็จะช่วยให้คุณสามารถนำข้อมูลคู่แข่งมาวิเคราะห์และวางกลยุทธ์ที่เหนือกว่าได้
5. รวบรวมข้อมูลและสรุปผล (Gather Data & Summarize)
ขั้นตอนสุดท้าย คือการรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้อง อาจเป็นการใช้ข้อมูลปฐมภูมิ (Primary Data) เช่น การทำแบบสอบถามหรือ Focus Group หรือข้อมูลทุติยภูมิ (Secondary Data) เช่น รายงานวิจัย บทความสถิติและข้อมูลสาธารณะ หลังจากรวบรวมข้อมูลแล้ว ให้จัดระเบียบและสรุปผลให้เป็นข้อมูลเชิงลึกที่นำไปใช้ได้จริง
อย่างไรก็ตาม ข้อมูลถือว่ามีบทบาทสำคัญต่อการตัดสินใจทางธุรกิจ ดังนั้น การรวบรวมและจัดการข้อมูลอย่างเป็นระบบจึงเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ Ditto พร้อมเป็นเครื่องมือช่วยบริหารจัดการเอกสารและข้อมูลของคุณอย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยระบบจัดการข้อมูลองค์กร ECM และระบบจัดการเอกสาร (DMS) ที่ทันสมัย ช่วยให้การเก็บรวบรวม ค้นหา ส่งต่อและวิเคราะห์ข้อมูลเป็นเรื่องง่ายและรวดเร็ว อีกทั้งยังรองรับการปฏิบัติตามกฎหมาย PDPA อย่างครบถ้วน ทำให้คุณมั่นใจได้ว่าข้อมูลทุกชิ้นได้รับการดูแลอย่างปลอดภัย และพร้อมนำไปใช้สร้างกลยุทธ์ทางการตลาดที่ตอบโจทย์ธุรกิจได้อย่างแน่นอน
เครื่องมือที่ช่วยให้การทำ Market Analysis ง่ายขึ้น
ปัจจุบันการทำ Market Analysis ไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป เพราะมีเครื่องมือมากมายที่ช่วยให้คุณทำงานได้ง่ายขึ้น วันนี้เราได้รวบรวมข้อมูลที่จะช่วยให้ขั้นตอนข้างต้นง่ายมากยิ่งขึ้นมาแล้ว ดังนี้
Google Trends
Google Trends ช่วยให้คุณเห็นแนวโน้มความสนใจของผู้คนเกี่ยวกับหัวข้อ คำค้นหา หรือผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ได้ คุณสามารถเปรียบเทียบคำค้นหา ดูความนิยมในแต่ละภูมิภาค และคาดการณ์แนวโน้มที่จะเกิดขึ้นได้
Google Analytics
หากธุรกิจของคุณมีเว็บไซต์ Google Analytics ถือเป็นเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยให้คุณเข้าใจพฤติกรรมผู้เข้าชมเว็บไซต์ของคุณ เช่น พวกเขามาจากไหน ใช้เวลาบนเว็บไซต์นานแค่ไหน ดูหน้าไหนบ้างและทำอะไรบนเว็บไซต์บ้าง ข้อมูลเหล่านี้เป็นประโยชน์อย่างยิ่งในการปรับปรุงกลยุทธ์การตลาดในอนาคต
เครื่องมือ Social Listening
เครื่องมือ Social Listening ช่วยให้คุณติดตามการพูดถึงแบรนด์ของคุณ สินค้าของคุณหรือแม้แต่คู่แข่งบนโซเชียลมีเดียได้ คุณสามารถเห็นความคิดเห็น ความรู้สึกและความต้องการของผู้บริโภคได้อย่างรวดเร็ว
แบบสอบถาม (Survey) และ Focus Group
การทำแบบสอบถามและการจัด Focus Group เป็นวิธีตรง ๆ ในการเก็บข้อมูลจากกลุ่มเป้าหมายของคุณ ทำให้คุณได้ข้อมูลปฐมภูมิที่เจาะจงและเป็นประโยชน์ต่อการทำ Market Analysis ได้อย่างมาก
สรุปบทความ
การทำ Market Analysis เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้นักการตลาดและเจ้าของธุรกิจเข้าใจภาพรวมตลาดอย่างลึกซึ้ง ตั้งแต่การวางแผนกลยุทธ์ กลุ่มเป้าหมาย ไปจนถึงการวิเคราะห์คู่แข่งและโอกาสใหม่ ๆ การทำตามขั้นตอนอย่างเป็นระบบจะช่วยให้ได้ข้อมูลที่ชัดเจนและนำไปใช้ได้จริง พร้อมทั้งลดความเสี่ยงและเพิ่มโอกาสในการเติบโตของธุรกิจ ในยุคที่ข้อมูลมีบทบาทสำคัญ การใช้เครื่องมือช่วยวิเคราะห์อย่าง Google Trends, Google Analytics และ Social Listening จะทำให้การวิเคราะห์ตลาดง่ายและแม่นยำขึ้น อีกทั้งการจัดการข้อมูลอย่างเป็นระบบด้วยระบบ ECM และ DMS ยังช่วยรักษาความปลอดภัยของข้อมูลตามกฎหมาย PDPA ทำให้คุณมั่นใจได้ว่าธุรกิจจะเดินหน้าอย่างมั่นคงและแข็งแกร่งในตลาดที่มีการแข่งขันสูง
